Hoa huệ hẳn không phải loài hoa gì quá lạ lẫm với các gia đình Việt Nam, nhất là trong các dịp cúng lễ. Tuy nhiên không có nhiều người biết rõ về nguồn gốc và ý nghĩa của loài hoa này cũng như cách vun trồng chăm sóc nó.
Hoa huệ là loài hoa gì theo khoa học?
Polianthes tuberosa là danh pháp hai phần theo khoa học của loài hoa huệ. Đây là loài hoa thuộc bộ Măng tây và mang họ Thùa. Có hai giống huệ nổi bật tại Việt Nam là huệ kép và huệ xẻ. Ngoài ra cũng có các giống huệ khác là huệ trâu hoặc huệ ta dùng trong lễ cúng.
Những câu chuyện xoay quanh hoa huệ
Hoa huệ có những sự tích vô cùng ly kỳ xoay quanh nó. Ngày ấy có một cô gái vô cùng xinh đẹp, giỏi giang lại dũng cảm. Cô sống với người cha giỏi về y thuật cùng với hai người anh trai lớn. Một ngày nọ có một tên tướng cướp đến giết gần hết dân làng nên làng cố gắng tìm ra cách để có thể giết được hắn ta.
Biết hắn ta có một căn bệnh đau đầu quái ác nên cô gái đã đề nghị rằng mình sẽ giả vờ đi bán trầm hương chữa đau đầu rồi giết tên đó. Cô dự tính tẩm độc vào cây kim của mình rồi rạch một đường để giết chết hắn ta. Lúc hắn ta gặp được cô thì mê liền, muốn cô gái làm vợ của hắn. Cô gái giả vờ ưng thuận rồi đêm đó dùng cây kim để giết chết hắn ta.
Nhưng thủ hạ của hắn đã phát hiện ra việc làm của cô nên ra tay giết cô gái. Sau đó bọn chúng rời khỏi đó. Dân làng tiếc thương và cũng nhớ công ơn của cô nên đã xây một ngôi mộ cho cô. Vào một ngày nọ, có một ông lão hái được một loài hoa quý muốn cúng cho cô. Loài hoa ấy chưa được ai đặt tên nên người ta lấy tên cô gái ra đặt cho nó. Cô gái ấy có cái tên Huệ rất hay, cho nên loài hoa đó gọi là hoa huệ.
Các đặc trưng của hoa huệ
Như đã nói bên trên thì hoa huệ có hai giống chủ yếu là huệ xẻ và huệ kép. Nếu như huệ kép có chiều cao nổi bật và số lượng bông hoa nhiều. Thì huệ xẻ lại thấp hơn một chút và số lượng hoa cũng ít hơn một chút. Ngoài ra cũng có giống huệ trâu cực kỳ cao lớn như hình tượng con trâu. Cũng còn có hai loại thường dùng trong lễ cúng là huệ ta và huệ đỏ.
Đặc trưng về màu sắc và hương thơm của hoa
Những loài hoa huệ thường thấy nhất có màu trắng với bông hoa có hình như cái phễu. Hương thơm của loài hoa này chủ yếu ngửi thấy vào ban đêm hoặc lúc mưa rơi. Nếu quan sát kỹ càng loài hoa này có thể thấy nó rất thích ánh sáng, sẽ càng rực rỡ hơn dưới ánh sáng, vì thế hoa này có thể nở được quanh năm. Tuy nhiên các giống huệ cũng có mùa nở hoa của riêng nó, thời điểm thịnh nhất là mùa hè hoặc đầu thu sang.
Sở dĩ huệ có được mùi thơm như vậy là do chức năng khí khổng trên cánh hoa của nó. Khi độ ẩm của không khí cao thì cánh hoa sẽ tiết ra một loại dầu mang hương thơm đặc trưng. Đó là lý do huệ cực kỳ thơm vào ban đêm bởi vì đêm có độ ẩm cao hơn ngày, dù rằng không có ánh sáng để huệ ưa thích. Vậy nên huệ vẫn sẽ cứ thơm trong cả ngày nhưng thịnh nhất là lúc đêm.
Hoa huệ dùng mùi thơm của mình để tiến hành thụ phấn. Nó dẫn dụ côn trùng đến bên mình trong suốt quá trình biến đổi theo chiều tiến hóa. Bởi vì huệ nở rộ nhất vào ban đêm nên các loài côn trùng sống về đêm sẽ giúp cho huệ thụ phấn. Loài côn trùng thường thấy nhất là bướm đêm. Hình ảnh bướm đêm hút mật cho huệ đã tạo nên cảnh ma mị, trở thành cảm hứng sáng tác cho nhiều người.
Cách vun trồng và chăm sóc hoa đúng cách
Nhu cầu cung cấp của hoa huệ cũng cao đột biến vào những ngày lễ cúng. Do đó có rất nhiều nhà vườn đã bắt đầu bắt tay vào trồng loại hoa này để đem lại giá trị kinh tế cao. Cũng có những người thích thì trồng. Tuy nhiên ai cũng cần phải hiểu rõ cách vun trồng và chăm sóc huệ sao cho đúng cách.
Cách vun trồng hoa huệ như thế nào?
Vun trồng huệ thật ra cũng không quá mức khó khăn như vậy. Người trồng cần phải biết chọn giống cây tốt và loại đất phù hợp. Về đất thì thì huệ thoát nước nhanh nên cũng cần các loại đất không ứ đọng nhiều nước và dễ xới tơi hơn. Hạt vun trồng huệ cần chọn theo đúng giống huệ mình muốn trồng, cũng như xem xem củ huệ đó có bị hư hỏng hay thối rữa gì không.
Về cách thu hoạch các giống huệ thì người ta khuyên rằng nên cắt huệ vào đúng thời gian. Thời gian đầu tiên là vào lúc sáng sớm. Thời gian thứ hai là vào lúc chạng vạng. Quan trọng là trời lúc đó phải mát mới cắt được. Khi cắt huệ thì ta chỉ cắt phần bông của huệ thôi, giữ lại phần củ để tiếp tục chờ các bông huệ tiếp theo nở ra.
Chăm sóc hoa huệ như thế nào sao cho đúng cách?
Các công đoạn chăm sóc hoa huệ chủ yếu là về tưới nước và bón phân cho cây. Huệ thoát nước nhanh nên một ngày cần phải chăm chỉ tưới huệ hai lần. Thời điểm tưới tốt nhất là vào lúc sáng sớm khi binh minh mới ló rạng hoặc chiều tà khi hoàng hôn dần buông xuống. Những lúc trời mưa nếu trồng huệ ở bên ngoài thì cần cẩn thận giúp huệ thoát nước để tránh tình trạng ngập úng.
Bón phân cho huệ cũng không cần quá nhiều kỹ thuật, hơn nhau ở canh thời gian. Sau khi trồng cây được khoảng ba mươi ngày thì người trồng nên bón phân lót cho huệ. Sau đó cứ đều đặn từ hai mươi đến hai mươi lăm ngày thì bón lót tiếp cho đến khi có thể thu hoạch được huệ.
Những ý nghĩa ít người biết tới của hoa huệ
Khi nhìn vào hoa huệ ta sẽ cảm thấy giống như tâm hồn được gột rửa vậy. Đây chính là ý nghĩa đại diện cho sự tinh khiết của loài hoa này. Sự thanh tao nhã nhặn toát ra từ từng cánh hoa chính là biểu tượng cho đức tin cùng sự hồi sinh từ sau giông bão.
Mỗi cánh hoa huệ với những màu sắc khác nhau cũng có các ý nghĩa khác nhau mà ít người biết tới. Như loài huệ sọc hồng mà ta hay thấy đại diện cho những sự cổ vũ ta sẽ vô tình nhận được, giúp cho ta củng cố thêm quyết tâm của mình. Hay loài huệ vàng tượng trưng cho sức khỏe dồi dào còn loài huệ đỏ lại mang ý nghĩa như nhiệt huyết không bao giờ tắt của tuổi thanh xuân.
Các ứng dụng thực tiễn trong cuộc sống
Một ứng dụng mà chúng ta hay thấy vào các ngày mùng một hoặc ngày mười lăm âm lịch hàng tháng của hoa huệ là dùng trong lễ cúng. Đây là loài hoa mang các ý nghĩa linh thiêng nên trong việc thờ cúng thường chuộng sử dụng nó.
Tiêu biểu cho tác dụng giúp ích cho sức khỏe có thể kể đến món nhụy hoa huệ tây ngâm với nước nóng sẽ giúp cải thiện sức khỏe rất nhiều, như giúp giảm các triệu chứng của bệnh tim hay giúp tăng cường trí nhớ cho người sử dụng. Có nhiều nước đã dùng loài hoa này làm thành thức ăn, hoặc ở đất nước láng giềng Trung Quốc thì dùng làm các bài thuốc đông y quen thuộc.
Có thể bạn quan tâm:
- Hoa lan tuyệt tác tạo hoá của thế giới tự nhiên và đất trời
- Hoa mẫu đơn có lợi ích và ý nghĩa gì cho từng loại khác nhau
Kết luận
Hoa huệ là một loài hoa đặc biệt và được ứng dụng thực tiễn nhiều trong cuộc sống. Tuy nhiên vì những đặc điểm đặc biệt của nó mà người trồng cũng như người chăm sóc cần phải tìm hiểu một cách cẩn thận nhất có thể.
